Waterloo Uncovered

9 juli 2018
Deel dit bericht:
Graven naar musketkogels en granaatscherven werkt therapeutisch.

Een team Nederlandse veteranen doet dit jaar mee aan archeologische opgravingen op het voormalig slagveld van Waterloo.

 

Waterloo Uncovered, het project dat in 2015 door twee Britse Afghanistanveteranen met PTSS is opgezet, doet sinds enkele jaren opgravingen op het voormalig slagveld. Een groot deel van het graafwerk wordt onder professionele begeleiding uitgevoerd door veteranen uit landen die ruim 200 jaar geleden deelnamen aan de strijd. Naast Frankrijk, Engeland, België en Duitsland is dat natuurlijk ook Nederland.

Frankrijk werd tweede

Vorig jaar heeft Afghanistanveteraan Wim van Esch namens het Veteraneninstituut, dat de Nederlandse delegatie ondersteunt, hieraan deelgenomen om te ervaren of het project geschikt is voor getraumatiseerde veteranen. “Dat is mij zo ontzettend goed bevallen”, benadrukt hij. “Dit jaar gaan we dan ook met een team van negen man, waarvan vier actief dienende veteranen.” Van Esch gaat als chef ‘d equipe mee. In totaal zullen er dit jaar zo’n 60 veteranen uit diverse landen meedoen. Wim grapt:

En ja, uit Frankrijk, dat in Waterloo tweede is geworden, komen dit jaar ook veteranen.

Hevige gevechten

‘Alsof ‘t koogels en houwitzers reegende’, zo luidt het ijzingwekkende ooggetuigenverslag van een Nederlandse veteraan die in 1815 vocht bij de Slag bij Waterloo. Dat er hevig gevochten is, staat buiten kijf. Van Esch: “Er is inmiddels heel veel opgegraven: kogels, granaatscherven, genummerde knopen. En een deel van een kolf. Die soldaat heeft geen tijd meer gehad om te herladen en heeft zijn kolf gebruikt of met de bajonet verder gevochten.”

Ook zijn er musketkogels gevonden met veel kleine deukjes, die verraden dat de soldaat uit nervositeit met zijn pompstok in de loop is blijven rammen.

Kasteel Hougomont

Twee weken lang zullen de veteranen na een korte cursus basistechnieken van de archeologie, op locaties rondom het kasteel Hougomont trenches graven. Dit kasteel werd in 1815 ondanks langdurige aanvallen en zware verliezen uit Franse handen gehouden door de Coldstream Guards, een eeuwen oud Brits elite-regiment.  Eén van de initiatiefnemers van Waterloo Uncovered diende ook bij dit regiment.

Traumaverwerking

Lichamelijk werk in de buitenlucht kan therapeutisch werken, zo hadden de initiatiefnemers destijds zelf ervaren. En archeologie is naast een middel om van een blessure of een trauma te herstellen ook een mooie gelegenheid om nieuwe vaardigheden te verwerven en nieuwe ervaringen op te doen. “Het kan ook wel wat bij de veteranen teweeg brengen“, aldus Van Esch.

Ik ben nuldelijnshelper en er is ondersteuning van onder andere een Schotse psycholoog. Tussentijds en na thuiskomst wordt ook de vinger aan de pols gehouden.

Geschiedschrijving

De Brit Tony Pollard, als archeoloog verbonden aan de universiteit van Glasgow en gespecialiseerd in slagveld-archeologie, geeft ter plekke een lezing aan de veteranen. Hij neemt ook een groot deel van de begeleiding op zich. De opgravingen bij Waterloo kunnen veel toevoegen en nieuwe inzichten geven aan de geschiedschrijving die vooral bekend is door niet altijd even betrouwbare ooggetuigenverslagen. Maar dat het er ‘koogels reegende’ daar bestaat geen twijfel over.

*Het team van Nederlandse veteranen zal van 8 t/m 22 juli in Waterloo deelnemen aan de opgravingen. Meer informatie vind je op de website van Waterloo Uncovered.