Een wapen geeft het gevoel van controle
“Ik maak geen kunst om mensen iets leuks te geven voor boven de bank. Ik ben kunstenaar om vragen te stellen, mensen aan te zetten tot andere perspectieven op de zaak. En in veel van mijn werk gaat het over: controle,” zegt kunstenaar Art van Triest. In zijn werk zijn vaak wapens verwerkt.
De installatie Erehaag bestaat uit een reeks ijzeren robotarmen die elk een machete vasthouden. Als er iemand aankomt, komen al die zwaarden naar boven en gaan in de houding staan. “Ik heb ook een interactief peloton gemaakt,” zegt Art. “Zeven geweren op standaards, die zich alle zeven op jou richten als je in de buurt komt. Je ziet mensen daar eerst van terugdeinzen. Maar als ze door hebben dat de geweren meebewegen als jij beweegt, dan wordt het opeens een spelletje. Dan gaan ze vrolijk heen en weer springen, om te zien wat de geweren doen.”
Schrik op de Wallen
Met een wapen heb je controle over je omgeving. “Ook over afstand,” zegt Art. “Een wapen geeft je het gevoel dat jij de situatie bepaalt.” Tegelijkertijd is een wapen een ontwrichtende factor. “Ik heb die geweermachine eens opgesteld op de Wallen. Daar liepen mannen langs de ramen naar vrouwen te kijken en bij het volgende raam draaiden zich dan opeens zeven geweren naar hen toe. Daar schrokken ze van. De politie is daar nog bij gehaald. Van iemand die naar anderen kijkt, word ik daar opeens iemand die onder schot genomen wordt vanuit zo’n raam. Het was een kunstwerk, niks aan de hand, zou je zeggen.”
Maar de reacties waren heftig. Daar is veel publiciteit voor mijn werk van gekomen.
Kunst stelt vragen aan de kijker
“Naast de behoefte aan controle zijn wapens ook een middel om ‘randomised’ situaties te laten zien: dat je weet dat iets zal gebeuren, maar wanneer? Ik heb eens een paintballgeweer op een draaimachine in een expositieruimte geplaatst. Het geweer schoot op volkomen willekeurige momenten verfkogels af.” Er waren mensen die hoopten een schot te zien, er waren ook mensen die niet in die ruimte durfden te gaan.
Aan het einde van de expositie stond er een mooie regenboogstreep van kleuren helemaal rondom op de muur.
“Ik heb geen opvatting over wapens of over Defensie. Dat is niet waarom ik met wapens werk. Kunst is er om je iets te laten zien waarbij je de gangbare logica eens los kunt laten. Enkel te kijken naar wat er gebeurt.” Momenteel is Art met een vlootpredikant aan het kijken of ze een tank in puzzelstukjes kunnen zagen.
Helemaal leven van de kunst is moeilijk momenteel, zegt Art.
Twee dagen in de week sta ik voor de klas op een VMBO en een HBO-opleiding. Maatschappelijke vragen stellen met je kunst gaat nu eenmaal niet altijd op een mooie, verkoopbare manier. Ik wil ook heftig werk kunnen maken qua thematiek en grote installaties. Op deze manier heb ik daar drie dagen in de week mijn hoofd en handen voor vrij.
Bekijk meer van Art zijn werk op zijn website.