‘Vrijheid is niet vrijblijvend’

Mark is op uitzending geweest naar: Bosnië, 1994 en 1997/1998; Afghanistan 2003

“Ik was net achttien toen ik me als vrijwilliger aanmeldde voor de eerste uitzending, dienstplichtig was ik toen nog. Tijdens Dutchbat3 maakte ik als infanterist deel uit van een supporteenheid om konvooien te begeleiden van en naar de enclaves. De strijdende partijen namen ons nauwelijks serieus. Hun marionetten waren we. Je werd onder druk gezet, tegengewerkt, maar reageren kon niet of nauwelijks. Dat wisten zij ook. Mandaat en middelen ontbraken. Bij mijn tweede missie in Bosnië was het Dayton-akkoord inmiddels gesloten, de oorlog was voorbij. Onder de vlag van de Navo hadden we een ruimer mandaat qua geweldsmiddelen. Aanslagen waren er soms nog wel, maar het was kinderspel vergeleken met die eerste periode.”

Geleerd tijdens mijn uitzending…

“Het interessante is, toen ik zelf in Bosnië zat, had ik nauwelijks door hoe bizar de situatie was. Later ga je je dat realiseren en krijg je een idee van de agenda’s en belangen. Je blijkt dan onderdeel te zijn geweest van een groot politiek spel. Ondanks alles zie ik het als een van de meeste leerzame en waardevolle periodes uit mijn leven. Niet voor niets heb ik na die tijd getekend als beroeps.

Toch koos ik ook bewust om in 2007 het leger te verlaten. Ik maakte reorganisatie na reorganisatie mee. Alles werd minder. Als je dan elk jaar zes maanden van huis bent, voor uitzendingen en oefeningen, en je zet dat af tegen het sociale leven dat je nog kunt hebben… Ik heb toen besloten om de kans te benutten mezelf op te werken tot onderofficier, en dan rond mijn dertigste de stap te zetten naar het bedrijfsleven. Dat heeft goed uitgepakt voor mij. ”

Wat betekent vrijheid voor jou?

“Ik maak me best zorgen over hoe naïef we in Nederland met onze vrijheid omspringen. Vrijheid en veiligheid, je kunt ze niet los van elkaar zien. Als veiligheidsspecialist zie ik in mijn werk van dichtbij de dreiging van allerlei ontwikkelingen die op ons afkomen: georganiseerde criminaliteit, activisme, terrorisme. De BV Nederland neemt dit nauwelijks serieus. Ja, als het misgaat, dan gaan we eens wat doen. Zo’n incidentgestuurde houding kunnen we ons in een veranderde wereld echt niet meer veroorloven.

Het is een illusie dat de overheid ons overal voor kan behoeden. Daar moeten we echt vanaf. Een simpel voorbeeld is hoe het aantal woninginbraken tot wel 70% afneemt als je samen alert bent en signalen doorgeeft. Dat is de kracht van het collectief. Zoiets kan je niet top-down maar alleen bottum-up organiseren. Ik vind het belangrijk om mensen bewust te maken van welke rol en plicht we hierin met z’n allen hebben. Wat nodig is, is dat we ons weer verantwoordelijk gaan voelen voor elkaars veiligheid.”