Vier werelddelen, vijf zintuigen: “Ik hoorde ‘psijoeww…’ en dat was alles”
Roelof over zijn ervaringen in Bosnië.
Horen, zien, ruiken of proeven, als je op uitzending bent staan al je zintuigen op scherp. Bij veteranen kunnen ze sterke emoties en herinneringen oproepen aan hun missiegebied. Roelof Visser (45) was tientonnerchauffeur in Bosnië in 1993 en 1994-1995: “Ik was 20 en had nog niet zo veel kilometers gemaakt. Nou, daar heb ik echt leren rijden.”
Zien of juist niet zien
Visser: “We reden op steile bergweggetjes door de genie aangelegd omdat de hoofdwegen stuk waren of te gevaarlijk. Ik was bijna altijd eerste tientonner in het konvooi, als ik er door kon, dan kon de rest er ook door. Als ik beneden lag, dan niet. Midden in het konvooi zag je als het heel droog was alleen maar stof voor ogen. Er is er weleens eentje bij een bocht rechtdoor gegaan.
Als je in het donker wachtliep kon je door een nachtkijker meekijken naar grondtroepen die zich verplaatsten. Dat was leuk.”
De eerste keer dat ik wachtliep, in een oorlogsgebied met scherpe munitie en in het stikdonker zag ik overal spoken en dingen die er niet hoorde te zijn.
Horen en luisteren
‘Mijn allereerste rit mocht ik met iemand meerijden maar zijn we ‘s nachts verkeerd gereden en in het front terecht gekomen. We werden gewekt door een mortieraanval. Met een gierend geluid ging hij voorbij en sloeg achter ons in met een doffe knal, dus niet met een enorme explosie zoals je wel in films hoort. Een keer ging een kogel rakelings langs me: Ik hoorde ‘psijoeww…’ en dat was alles. Dat geluid had ik nooit eerder gehoord.”
“Op de schietbaan gaan de kogels van je af, dat klinkt heel anders. Over ons kamp werd ook veel heen en weer geschoten. We waren net een levend volleybalveld, ons kamp was het net.”
“Ik houd van Nederlandstalige muziek maar ik heb geleerd om de muziek van anderen te waarderen. In de cabine speelden we cassettebandjes af. Iedere keer als ik een andere bijrijder had, hoorde ik andere muziek. We’ve gotta get out of this place, zong iedereen sowieso met volle borst mee.”
Proeven en ruiken
“Oh, die hamburgers van de Kroaten die waren zo lekker. Ik proef ze nu nog.”
En dan die koffie. De eerste keer dronk ik die bij mensen thuis. Ik gooide mijn koffie achterover zoals ik gewend was, bleek er een laag drab onderin te zitten. Sinds die tijd drink ik mijn kopje nooit meer helemaal leeg. Alles werd daar op steenkool gekookt en ook de huizen waren met steenkool verwarmd. Die geur heeft nog heel lang in mijn systeem gezeten.
Voelen
“Een keer ben ik bij een roadblock door dronken Kroaten onder schot gehouden met een pistool op mijn slaap: “Als ik nu onder druk sta voel ik meteen dat plekje op mijn slaap opkomen.”
Nederlandse veteranen hebben op bijna elke denkbare plek ter wereld gediend om daar te vechten voor vrijheid, vrede en veiligheid. In de aanloop naar de Nederlandse Veteranendag 2018 op 30 juni a.s. delen we de verhalen van vier veteranen die gediend hebben in de werelddelen Europa, Azië, Midden-Oosten en Afrika.