Leren reflecteren met een gastdocent
Sint Janslyceum organiseert speciale Dag van Respect.
Dit jaar organiseerde het Sint Janslyceum in den Bosch de Dag van Respect ‘speciale editie’. Dit vanwege het 1000-jarig bestaan van de school. Naast veteranen als gastspreker waren er ook sprekers van de politie, bureau HALT en Humanitas, een musicalster, politici en journalisten.
Inkijkje in het leven op missie
Veteraan Wassili geeft een gastles in Havo 4 en de kinderen hangen aan zijn lippen. Hij heeft zijn twee uniformen aan een haakje gehangen, zijn helm erbij gelegd en een verweerde, grote ISAF-sticker die waarschijnlijk ooit op een voertuig zat. Met zijn verhaal geeft hij de klas een inkijkje in het leven tijdens zijn uitzending naar Afghanistan. “Poepen in de woestijn doe je naast een wiel van je voertuig, douchen kan alleen op het kamp. Er waren dagen dat de thermometer 63 graden aangaf en onze patrouilles duurden vaak meerdere dagen,” vertelt Wassili.
We zien op een foto wat de mannen allemaal droegen tijdens hun patrouilles: scherfvest, uitrusting, lange mouwen om de huid te beschermen. “OMG,” zegt een meisje. “Hoeveel dagen douchte je dan niet?” Wassili reageert vrolijk: “Je stinkt wél allemaal sámen in het YPR voertuig, he.”
Bermbom
Op de volgende foto ligt Wassili gewond achter het voertuig. ‘We hadden geluk dat de bermbom het staal in de bodem niet scheurde, anders waren we allemaal dood geweest.’
De jongeren vragen hem wat een bermbom is, of er geen airco in de YPR zat, hoe het kwam dat hij in een gepantserd voertuig zoveel botten brak dat hij met twee benen in het gips naar Nederland terug vervoerd moest worden. Wassili laat als antwoord een zeer overtuigend filmpje zien waarin we in slow motion zien wat een zwaar explosief kan doen met een 17.000 kilo wegende YPR. “Ik schrok me rot na de klap,” zegt Wassili. Zelfs na dit afgrijselijke filmpje weet hij de klas weer even aan het lachen te maken met zijn beeldende woorden: ‘Ik zag mijn voet, maar ik voelde hem niet en ik kon hem niet bewegen! Alles lag overhoop onderin het voertuig, wij ook. Gelukkig bleek die voet van mijn maatje te zijn.’
Het verhaal met een menselijk gezicht
Docent klassieke talen Hugo Heijker: “De essentie van deze dag is dat kinderen leren reflecteren op het menselijk bestaan: aandacht hebben voor elkaars drijfveren en wat er allemaal kan gebeuren tussen mensen. Daar kun je heel snel een oordeel over hebben, maar dat schiet niet op. Wat we vandaag doen is: je verdiepen in waar een ander mee bezig is en in het waaróm achter wat die ander doet.”
Organisator Sylvia Hörmann merkt op school dat kinderen de wereld onrustig vinden. “Kinderen zijn geen brave, onwetende scholieren meer. Ze zien van alles en via internet komt er veel op hen af. Ze vragen regelmatig: mevrouw, zou er een derde wereldoorlog komen? Ze vóelen dat er spanningen zijn. Het onderwijs moet een genuanceerd antwoord op die vraag bieden.”
Altijd alert
Wassili staat inmiddels in de klas bij Havo 4 overtuigend voor te doen hoe hij – door de ernstige PTSS-klachten die hij na de zware aanslag in Afghanistan ontwikkelde – dreigend voor zijn schoonvader stond toen die iets verkeerds zei. “En ik had een pot knikkers op de deurklink ’s nachts. Zodat ik meteen wakker zou zijn als er iemand binnenkwam, klaar om me te verdedigen. Ik was constant alert.” De kinderen begrijpen goed dat dat niet goed was, dat hij hulp nodig had. En die heeft hij ook gezocht. “Maar zoals jullie net schrokken toen de deur door de tocht dichtsloeg, zo voel ik me eigenlijk de hele dag,” zegt hij.
‘Aan de andere kant raakte onlangs een vrouw bij mij in de wijk in een psychose en dan ben ik juist door die ervaringen van mij iemand die daar niet zo van schrikt en haar kan geruststellen en helpen.’
Bij de evaluatie geven de kinderen aan dat ze de gastles heel indrukwekkend hebben gevonden. “Je kunt aan iemands uiterlijk niet zien wat hij heeft meegemaakt,” staat op het digitale schoolbord waarop ze samen evalueren. Anderen vonden het filmpje van de impact van de bermbom indrukwekkend en Wassili’s openhartige beschrijving van wat PTSS met je leven doet. Wassili sluit zijn gastles af met: ‘Je hoeft helemaal geen vrienden met elkaar te zijn, maar breng gewoon respect voor elkaar op. Je zult zien: daar krijg je héél veel voor terug.’
