De overgang van militair naar burger: “Defensie is een soort ex”
Hoe is het om als militair Defensie te verlaten en hoe vind je je plek in de burgermaatschappij? Veteranen aan het woord: “Je verliest een bepaalde status. Je moet weer je draai zien te vinden.”
“Je verliest een bepaalde status”
Veteraan Derk: “Ik begon de terugkeer naar de burgermaatschappij met werken als internationaal vrachtwagenchauffeur, maar dit beviel niet. Ik was de hele dag aan het nadenken over mijn uitzendingen en over de thuissituatie.”
Vanuit Defensie naar de burgermaatschappij is vooral psychologisch een stap terug. Je verliest een bepaalde status. Je moet weer je draai zien te vinden.
“Ik ben geworden tot wie ik ben in het leger. Ik was jong toen ik opkwam en wist nog niks. Uiteindelijk na het vinden van mijn draai, kan ik trots zijn op mijn uitzendingen en op wat ik heb bereikt.’’
“Je hebt een verleden samen”
Veteraan Norman: “Ik voelde mezelf een avonturier toen ik bij Defensie ging en hoop dat ik met mijn uitzending een steentje heb kunnen bijdragen voor de bevolking in Bosnië. (…) Ik ben nog steeds zoekende. Het is een weg die je bewandelt en die weg bewandel ik nog steeds. Dit waarschijnlijk tot aan mijn dood en dan hoop ik dat ik het goede heb gedaan.”
Defensie is een soort ex. Als je weg bent, ben je weg en ga je niet meer terug om te praten. Maar je hebt wel een verleden samen.
“Ik leef nu voor mijn kinderen, ik heb alles gezien, alles gedaan en dat helpt me om nu elke dag weer te kiezen voor mijn gezin en het leven dat ik nu heb.”
“Ik kon weinig hebben”
Veteraan Antonie: “Het was flink wennen in de burgermaatschappij. Altijd achter het hek gewerkt, je stapt de cultuur uit en dat is het omslagpunt. Gelukkig was het bedrijf waar ik ging werken een bedrijf met veel oud-collega’s vanuit Defensie, dus daar viel de omschakeling wel mee.”
Langzamerhand begon ik me niet zo lekker te voelen en dat begon met slecht slapen, hyperventilatie en nachtmerries.
Dit begon ook op het werk zijn effect te krijgen, steeds vaker moe en ik had geen energie meer. Ook werd ik thuis minder gezellig, ik kon nog weinig hebben. Mijn leven werd beheerst door mijn uitzending. Uiteindelijk hulp gezocht en ben ik een traject ingegaan. Dit heeft geholpen voor mij en voor mijn thuissituatie.’’
“Defensie blijft een wezenlijk onderdeel van je leven”
Veteraan Dirk: “Ik ben vrij snel na mijn uitzending gaan zoeken naar een andere baan. Oriënteren op wat ik dan zou kunnen doen. Je hoort namelijk allemaal verhalen dat mensen het moeilijk vinden om na Defensie een baan te vinden in de burgermaatschappij. Je denkt eerst wat een onzin, maar je komt uit een besloten wereldje en dan toch ineens die maatschappij in.”
Ik vond snel een kantoorbaan. Maar na een jaar had ik het eigenlijk wel gezien dat je ergens op de hei achter je bureau moest gaan zitten.
“Ik wilde gewoon weer iets met mijn handen gaan doen. En dan ga je weer kijken en zoeken naar wat je wilt. Uiteindelijk ben ik bij een pluimveebedrijf uitgekomen. Het missen van defensie is een groot woord, maar het blijft wel een wezenlijk onderdeel van je leven.”
“Ik ben lang op zoek geweest naar dezelfde saamhorigheid”
Veteraan Dennis: “Om mijn vrouw en kinderen wilde ik Defensie verlaten. Geen weekendvader meer zijn. Maar dan ga je kijken naar wat kan ik eigenlijk?”
In de burgermaatschappij vind ik het leven harder, dit wordt weleens gezegd over Defensie, fysiek: ja! Maar sociaal gezien is het in de burgermaatschappij harder.
“In de burgermaatschappij heb je geen mensen om je heen die weten hoe het was op uitzending. Ik ben lang opzoek geweest naar dezelfde saamhorigheid en dezelfde manier van werken als bij Defensie. Ik heb dit het uiteindelijk wel gevonden, deels omdat ik nog steeds betrokken ben bij het museum op Schaarsbergen en bij de reünies van het bataljon Garde Grenadiers en Jagers.”
Wij zijn benieuwd: hoe heb jij de overgang van militair naar burger ervaren? Deel het met ons op Facebook!
Voor dit artikel hebben we gebruik gemaakt van interviews uit de Interviewcollectie Nederlandse Veteranen.