Luisteren is belangrijker dan voorlichten

9 augustus 2016
Deel dit bericht:
Honderden vrijwilligers zetten zich in voor de zorg voor en erkenning van veteranen.

Honderden vrijwilligers zetten zich jaarlijks namens het Veteraneninstituut (Vi) in voor de zorg voor en erkenning van veteranen. De groep voorlichtingsvrijwilligers staat op beurzen en evenementen in de Vi-stand. Ze leggen uit wat het Vi doet en waarvoor veteranen en hun naasten bij het Vi kunnen aankloppen.

Petra Korver is zelf op uitzending geweest naar de Sinaï-woestijn en sinds drie jaar voorlichtingsvrijwilliger. “Vorig jaar stond ik in de Vi-stand bij Missie Max. Dat is een groot evenement voor het thuisfront van uitgezonden militairen. Het is leuk dan met de familieleden te praten. Er wordt van alles georganiseerd voor de kinderen, er was zelfs een optreden van Di-rect. Er wordt een live verbinding gemaakt met de uitgezonden militairen op een groot scherm. Dat was een mooie dag om bij te zijn.”

Voorlichtingsvrijwilligers kunnen zelf intekenen op de bijeenkomsten. John Wülf staat meestal op bijeenkomsten in het Noorden van het land. “Ik ben zelf twee keer zeven maanden naar Afghanistan geweest. Op beurzen en evenementen blijken met name de jonge veteranen niet zo goed te weten waarvoor ze bij het Vi terechtkunnen. Met hen raak je natuurlijk het makkelijkst in gesprek als je zelf ook veteraan bent en weet uit welke wereld ze komen. Maar ik luister naar hún ervaringen, het gaat niet om mij op dat moment.”

Zetje voor belletje met loket

Oudere veteranen komen bijna altijd even een praatje maken als ze de Vi stand zien, zegt John. “Indië-veteranen weten meestal heel goed wat het Vi is en doet. Maar hun uitzending is zo’n belangrijk onderdeel van hun leven geweest. Ze willen hun verhaal aan ons vertellen. Ik heb zelf een Indische achtergrond, ik ken het land, ik ben naar de erevelden in Indonesië geweest. Dat ze mij hun verhaal toevertrouwen en dat ik zo met hen in gesprek kom over dat verleden, dat vind ik heel waardevol. Ik geniet daar zelf ook van.”

John de Roode is ook al drie jaar actief als voorlichtingsvrijwilliger. Ook hij heeft ervaren hoe belangrijk goed luisteren is in het voorlichtingswerk. “Militairen hebben geleerd zelfredzaam te zijn. Maar aan ons vertellen ze vaak op een heel persoonlijke manier wat ze daar hebben gezien en wat dat met hen gedaan heeft. Tussen de regels door hoor je soms een hulpvraag. Ik denk dat best veel mensen na een gesprek in onze stand toch dat belletje met het Veteranenloket maar eens plegen.”

Een mooie ervaring voor John de Roode was zijn inzet vorig jaar op het Bevrijdingsfestival in Den Haag. “Daar waren heel veel mensen, jong en oud, oprecht geïnteresseerd. Dan zie je dat er nog werk aan de winkel is. Er staan al zoveel veteranen op scholen te vertellen, er is al zoveel waardering gekweekt. Maar we moeten daarmee doorgaan, veel mensen – zelfs veteranen zelf – weten toch nog niet wat militairen op uitzending meemaken.”

Eerste aanspreekpunt

Op lokale veteranendagen is de Vi-stand vaak het eerste aanspreekpunt. Petra: “Familieleden van veteranen benaderen ons wel eens als ze bezorgd zijn over een veteraan in de familie. Familie weet vaak ook niet dat zíj ook mogen bellen met het Veteranenloket als er een vraag leeft. Dan is het zinvol dat onze stand daar gewoon een dag tussen het publiek staat, laagdrempelig en met alle tijd voor een praatje.”

Je maakt ook wel eens gekke dingen mee, zegt Petra. “Op de 50-Plusbeurs hadden we een keer een veteranenquiz waarbij mensen een t-shirt konden winnen. Terwijl wij aan de voorkant van de stand stonden uit te leggen wat het Vi doet, werden aan de achterkant door beursbezoekers die t-shirts meegenomen. Ze dachten dat het weggevertjes waren.”

Gemotiveerde vrijwilligers

John Wülf ziet het voorlichtingswerk als een mooie manier om betrokken te blijven bij de veteranenwereld nu hij met leeftijdsontslag is. John de Roode is zelf in 1980 naar Libanon geweest en heeft daar PTSS-klachten aan overgehouden. “Het Vi heeft voor mij veel betekend. Ik leef nu met een buddyhond. Met dit werk wil ik laten zien dat je ondanks problemen als veteraan middenin de maatschappij kunt staan.”

“Ik wou dat ik het wat vaker kon doen,” zegt Petra. “Ik werk fulltime, dus ik kan alleen in de weekends in de stand staan. Eens per jaar trakteert het Vi ons op een vrijwilligersdag. Daar heb ik een workshop fotografie gevolgd, waarin ik leerde hoe ik gewoon met mijn mobieltje betere foto’s kan maken. Dat was leuk. Die dag word je ook bijgepraat én je krijgt de kans je eigen observaties te delen: wat heb je gehoord in de gesprekken, waar is behoefte aan? Want de zorg kan natuurlijk altijd worden verbeterd en dat móet ook.”