De kunst van het verwerken: 'Make my day'
Het Veteraneninstituut licht een reeks kunstwerken uit van de hand van veteranen. Achter alle kunstwerken, die zijn opgenomen zijn in de collectie van Stichting Veteranen Kunst, schuilt een verhaal dat het delen waard is. Dit kunstwerk is hét kunstwerk dat tentoon wordt gesteld op de Veteranenlezing 2017.
Kunst helpt
Sinds de Tweede Wereldoorlog en de strijd in en om Nederlands-Indië zijn Nederlandse militairen niet alleen ingezet om Nederland te verdedigen, maar ook om -vaak ver van huis- stabiliteit terug te brengen in ontwrichte samenlevingen. Waar na thuiskomst praten over ervaringen tijdens een inzet soms moeilijk is, blijkt schilderen, tekenen, beeldhouwen of anderszins creatief bezig zijn voor sommigen een betere of soms zelfs de enige manier om te verwerken wat zij gezien en/of meegemaakt hebben.
Het verhaal achter het kunstwerk
Henry Zonneveld, zijn moeizame terugkeer in de Nederlandse maatschappij na zijn uitzending en de kunst die daaruit voortkwam, is dé aanleiding geweest voor de oprichting van de Stichting VeteranenKunst in 2007, nu alweer 10 jaar geleden.
Ter verwerking van meestal niet uitgesproken ervaringen en herinneringen, vond Henri zijn ‘klankbord’ en ‘uitlaatklep’ op het schildersdoek. Daarin kwam vooral de mens achter de militair tevoorschijn. De mens die vervolgens dankzij het kunstwerk in gesprek komt met het publiek en zo tóch de erkenning en waardering krijgt die hem zo gegund is.
‘Make my day’ heeft daarbij een bijzonder verhaal. Het is gemaakt naar aanleiding van het sneuvelen van twee jonge Nederlandse militairen in april 2008.
Het is daarbij vooral een verbeelding van de vraag: wat doe je, eenmaal in actie.. Houd je je aan de rules of engagement en doe je dus niks.. Óf help je waar je kunt, lever je de gevraagde steun en grijp je in zoals je geleerd is en waarvan je weet dat het in die situatie helpt?
Anders gezegd: haal ik de trekker over of niet? Met welk mandaat heb ik te maken? Hoe zit het dan met die ‘rules of engagement’? Geef ik eerst een waarschuwingsschot? Hoe reageren OM en politiek? En hoe zit het dan met de -altijd op afstand- beoordelende lui op hun pluche stoel? Dat zijn allemaal overwegingen die ‘de man in het veld’ in een ‘split second’ moet nemen en neemt. Het is dus een dilemma waar veel Nederlandse militairen de afgelopen jaren – en in het heetst van de strijd – vaker voor gestaan hebben en staan.
Een eenduidig, altijd goed antwoord is er natuurlijk niet. Dus de vraag blijft hangen en gaat ook mee naar ‘huis’.
Over de kunstenaar
Door: Henri Zonneveld
Geboren: 1958
In dienst: 1979-1997, Sergeant 1 Koninklijke Landmacht
Inzet: Voormalig-Joegoslavië, 1994