Kippenvelmoment - Raoul
Raoul breekt als hij zijn vriendje weer ziet: ‘Ik deed hem een belofte die ik niet kon nakomen’
Kippenvel heeft Raoul Janssen als hij, thuis op de bank, plotseling in de ogen staart van zijn vriendje uit voormalig Joegoslavië. Hij is overmand door schuldgevoel. Jaren later heeft dat plaatsgemaakt voor trots: ‘Ik heb eraan bijgedragen dat hij het heeft overleefd.’
Het is ’93 als een VN-patrouille in Fojnica (voormalig Joegoslavië) op een tehuis voor verstandelijk beperkte burgers stuit. Het personeel is gevlucht, de bewoners aan hun lot overgelaten. Raoul, uitgezonden als militair politieman bij UNPROFOR, stelt zijn verlof uit om er in eigen tijd te helpen met schoonmaken.
Wat trof je aan?
Een dieptrieste bedoening. De bewoners waren vervuild, uitgedroogd en ondervoed. In de deuropening stond een jongen met het syndroom van down, een jaar of achttien. Hij was bang, zag ik aan zijn ogen. Ik deed mijn helm en mondkapje af en knielde naast hem neer. Voor ik het wist hing ‘ie aan mijn nek, knuffelend en kroelend. De hele dag was ik bezig met poetsen, bewoners onder de douche zetten en beddengoed verschonen. Waar ik liep, liep hij ook. We stoeiden, hij vond het fantastisch. Apetrots bracht hij me kostbare cadeautjes: een minuscuul koekje, een stukje ui. Waar hij het vandaan haalde, geen idee. In minder dan een dag werden we vrienden. ’s Avonds bij mijn vertrek beloofde ik hem, met handen en voeten, om hem na mijn verlof weer op te zoeken.
En, heb je ‘m opgezocht?
Nee, ik heb hem niet meer gezien; na mijn verlof kwam ik elders te werken. Tot ik een jaar na de missie thuis ‘De Achterbannier’ opensloeg, een blad van Defensie. Daar was hij opeens, mijn vriendje. Zijn foto stond bij een artikel over het tehuis. Ik brak. Het tijdschrift heb ik opgeborgen in het fotoalbum van mijn missie. Dat hield ik jarenlang gesloten omdat ik het niet aankon hem weer te zien. Ik was mijn belofte niet nagekomen. Dat deed zeer, zal ik maar zeggen.’
Hoe kijk je nu tegen die ontmoeting aan?
‘Met trots. Er is heel veel therapie nodig geweest, maar inmiddels kan ik met een positieve blik kijken naar wat ik in voormalig Joegoslavië heb meegemaakt. Ik besef nu dat hij het overleefd heeft mede doordat ik die dag voor hem gezorgd heb. Ik ben dankbaar voor de vriendschap die daar zomaar ontstond. We verstonden elkaar niet maar begrepen elkaar wel. Een connectie die ik nooit eerder voelde op missie. Ik denk omdat ik die dag niet in functie was. Ik hoefde even niks te rapporteren, niemand te verhoren, geen sporen te zoeken. Ik was er om te helpen, gewoon als Raoul.
Respect en dankbaarheid zitten ook in kleine alledaagse dingen. In de maandelijkse rubriek Kippenvelmoment vertelt een veteraan over een bijzonder moment of indrukwekkende gebeurtenis.