Peter was niet meer dezelfde na Bosnië
"Ik vroeg om problemen, en ze bleven maar komen."
Hij was als groepscommandant volledig toegewijd aan zijn Dutchbat-peloton. Van die Peter bleef bar weinig over nadat zijn missie in Bosnië erop zat. “In werk en privé, niks lukte meer.” Daar kwam een zwaar motorongeluk bovenop. “Je wilt niet weten hoeveel hulpverleners ik versleten heb. Maar van alle keren dat ik het opgaf, hebben zij dat nooit gedaan.”
Foto: collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie
- Naam: Peter*, Luchtmobiele brigade
- Leeftijd: 47 jaar
- Huishouden: ikzelf en m’n verloofde
- Missie: Bosnië, Dutchbat-II (1994/1995)
“Het was al een paar jaar na mijn uitzending dat ik door de politie van de weg werd geplukt. Ik draai m’n autoraam open en op dat moment bespringt me precies het gevoel dat ik in Bosnië had gehad bij het beveiligen van een konvooi. Alsof daar weer die Serviër met zijn kalashnikov stond. Toen ‘verloor ik het’ en heb ik die agent geslagen. Dat was de eerste keer dat ik voelde; er is iets goed mis.”
Dom gedrag
“Tijdens een oefening in Duitsland merkte ik dat het klaar was bij Defensie. Ik had acht maanden gediend voor Dutchbat II, in Tuzla. Je komt uit de oorlog, en opeens moet je oorlogje spelen volgens de regels van het ‘Handboek soldaat’. Dat wilde ik niet. Ik kreeg eervol ontslag en vond een baan bij Harley Davidson, als monteur. Bij een rit van mijn werk terug naar huis ben ik krap een jaar later met de motor op een boom geklapt. Mijn been lag eraf en ze konden het maar net redden.
Het kostte me een jaar in het ziekenhuis, en nog een half jaar revalidatie. Mijn problemen waren niet voorbij. Het werd alleen maar erger. Ga ik geld halen bij de bank, druk ik op de alarmknop omdat ik niks krijg. De politie rukte op volle sterkte uit en ik werd nog bijna ter plekke neergeschoten. Dom gedrag, vechtpartijen, bedreigingen, het was één grote schreeuw om hulp, weet ik nu.”
Niet meer vluchten
“Een invaliditeitspensioen leek me de enige optie. Tot mijn grote frustratie werd ik keer op keer goedgekeurd. Na mijn revalidatie ben ik op vakantie gegaan naar Portugal. Acht jaar, zo lang bleef ik weg. Het was een vlucht.
Overal belde ik aan voor hulp. Ik vertoonde het klassieke gedrag van de super-ptss’er. Erkenning is zonder twijfel wat ik het meest nodig had. ‘Zie je nou wie ik ben en wat er met mij is gebeurd!?’ Ik vond uiteindelijk de juiste mensen, een goede psychiater, een curator. Ook financieel gaat het beter. Ik ben in de schuldsanering gegaan en heb nu weer een eigen huisje. Het militaire pensioen is na veel strijd toegekend.”
“Terug in Nederland ben ik zelf naar de politie gestapt. Help me, want ik ben een gevaar voor mezelf”
Spiegel doet pijn
“De ommekeer? Via het Veteranenloket kwam ik bij Stichting de Basis terecht. Zij besloten om de diverse zorgorganisaties met elkaar om de tafel te zetten. Door inzage te geven in wat mij mankeerde – multi-trauma – kantelde het beeld. Constant inhouden van alle frustratie die ik van binnen voelde, dat is het allerergste geweest.
Nu ervaar ik de andere kant: positieve wensdromen, die komen ook uit. Mijn huidige vriendin met wie ik op mijn verjaardag ga trouwen, zij heeft me geholpen in de spiegel te kijken. En man, dat doet pijn. Maar ik kan niet uitleggen hoe dankbaar ik haar ben. Als ik het weer moeilijk heb, dan kijk ik The Secret. Ken je die documentaire? Dat is een tip: kijken hoor!”
* De veteraan die aan dit artikel meewerkte wilde anoniem zijn verhaal delen. Peter is daarom een gefingeerde naam.
“Ik heb geleerd: dingen die je vraagt in je leven, die krijg je. Jarenlang waren dat in mijn geval vooral problemen”