Vooral de erkenning is het belangrijkst

16 mei 2018
Deel dit bericht:
Roel Rijks is oprichter en lid van Comité Ereschuld Onderscheidingen.

Al jong was hij geïnteresseerd in de oorlog en al snel had hij een oog voor juist de vergeten verhalen en voor eerherstel. Gemaakte uren telt hij bewust niet. Als een uitreiking maar waardig en met aandacht verloopt. In de rubriek ‘Op de munitiekist’ zetten we iedere maand iemand in de spotlight die zich vrijwillig inzet voor veteranen. Aflevering 3: Roel Rijks.

  • Woonplaats en leeftijd: Heythuysen, 34 jaar
  • Vrijwilligersfunctie: oprichter en lid van Comité Ereschuld Onderscheidingen
  • Sinds: 2016
  • Als ik 10.000 euro subsidie zou krijgen… dan besteed ik die aan de Stichting Hulphond Nederland voor nog meer hulphonden voor veteranen.
  • Dit zou ik willen verbeteren in ‘veteranenland’: nog één grote inhaalslag van Defensie met betrekking tot het toekennen van onderscheidingen aan omgekomen KNIL-militairen. Er is nog steeds een grote groep die deze erkenning niet gekregen heeft.

Hoe is het begonnen?

Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in onze militaire geschiedenis. Een paar jaar geleden deed ik onderzoek naar oorlogsslachtoffers uit mijn woonplaats Heythuysen. Er bleken twee KNIL-militairen gewoond te hebben die nooit een onderscheiding hadden ontvangen. Dat heb ik toen in overleg met de familie en met behulp van Defensie en de gemeente alsnog aangevraagd. En zo is het gaan rollen eigenlijk.

Ereschuld Onderscheidingen: waarom is dit belangrijk?

Als motto hanteert het Comité ‘ere wie ere toekomt’. Het gaat dus vooral om die erkenning, niet per se om de onderscheiding zelf. Dat mensen postuum en soms in levende lijve op een stijlvolle en persoonlijke manier alsnog een stuk waardering krijgen voor hun inzet. Dat vind ik belangrijk. Het betekent ook rust; wat afsluiting. Soms speelt genoegdoening ook een rol. Veel Nederlands KNIL-militairen en hun nabestaanden zijn nog in een strijd om hun salaris verwikkeld. Een onderscheiding haalt dan de scherpe kantjes er een beetje van af.

Hoeveel uur kost het je?

Gemaakte uren tel ik bewust niet. Het is als een hobby begonnen, maar inmiddels zie ik het als mijn roeping. Voor mij is het regelen van de aanvraag relatief eenvoudig. Na zo’n 170 toegekende onderscheidingen, ken ik de stappen wel. Het blijft dankbaar werk om een familie hierbij te kunnen helpen. Er liggen nog zeker 30 te beoordelen aanvragen bij Defensie en de komende maanden staan er 40 tot 50 uitreikingen gepland. Nee, ik kan niet overal bij zijn helaas. Ik heb al 10 keer vrij gepakt en mijn gezin heeft ook aandacht nodig.

Wie schakelen zoal jouw hulp in?

De meeste verzoeken komen vanuit heel de wereld via Facebook binnen. Het zijn vaak de kinderen of kleinkinderen. Ze zijn in eerste instantie op zoek naar informatie. Velen hebben hun vader of opa niet of nauwelijks gekend. Of er werd thuis niet over die tijd gepraat. Als je dan uiteindelijk bij een uitreiking een zoon hoort zeggen dat zijn vader voor het eerst heel dichtbij voelde, dan is dat wel even slikken.

Welke speciale herinnering stop je in de munitiekist?

‘Dat is toch wel de uitreiking aan meneer Douwes. Dit was mijn eerste niet-postume uitreiking. Op Facebook postte hij veel verhalen over zijn krijgsgevangenschap en de Birma-spoorlijn. Ik heb toen zijn dochter gepolst of hij een uitreiking zou waarderen. Ze was gelijk enthousiast.

De onderscheiding werd thuis – heel ongedwongen en intiem – in bijzijn van vrouw en dochter uitgereikt. Hij kreeg nog eens alle tijd om zijn verhaal te doen. Dat vind ik bij elke uitreiking het belangrijkste: naast een waardige uitreiking moet er vooral genoeg aandacht zijn voor het verhaal van de oud militair.’

Op de munitiekist: heb je nog een boodschap?

Niet echt een boodschap. Ik ben wel altijd op zoek naar verbeteringen. De uitreikingen op de locaties van Defensie zijn bijvoorbeeld altijd door de week. Dat is voor familie vaak wat lastig. Ik ga dan op zoek naar alternatieven. Zo heb ik net hier – bij het bezoekerscentrum van het Nationaal Indië-monument – gepolst of we op deze locatie ceremonies kunnen organiseren. En dat lijkt te lukken. Geweldig!