De blauwe bijbel van de ‘Indonesische’ keuken
Kookboek 'blauwe hap'.
Wie niet weet wat de ‘blauwe hap’ is, heeft de afgelopen decennia onder een steen geleefd. Het kookboek ‘Selamat Makan‘ van Wouter Rademakers zet zo’n 1.000 Indonesische gerechten op een rijtje.
Foto's: Kumpulan Bronbeek
Rijsttafel
Voor marinepersoneel is het in ieder geval een culinair hoogtepunt dat sinds jaar en dag steevast iedere woensdag in de kantine wordt uitgeserveerd: De Indonesische rijsttafel, of beter gezegd de Indische rijsttafel. Die twee begrippen worden nogal eens door elkaar gehaald.
Zo ook in de nieuwe bijbel van de Indonesische keuken: Indonesisch kookboek ‘Selamat Makan’, een kookboek zo dik en smakelijk als spekkoek. Oud-marineman Wouter Rademakers verzamelde voor dit boek rond de 900 voornamelijk Indonesische en Indische gerechten. Alleen het ‘Oost-Indisch Kookboek’, van zijn illustere voorgangster mevr. J.M.J.Catenius, dat oorspronkelijk uit 1902 stamt, is met 1381 recepten nog uitgebreider.
Blauwe hap
Over de herkomst van het begrip ‘blauwe hap’ wordt doorgaans verwezen naar het Nederlands- Indisch marinepersoneel. De ‘blauwe jongens’, die na de soevereiniteitsoverdracht van Indonesië naar Nederland kwamen. Het verhaal gaat dat zij ‘blauw’ werden genoemd omdat hun zwarte haar in het strijklicht een blauwe glans zou hebben. Aannemelijker is dat het verwijst naar de blauwe geboortevlek boven het stuitje van Aziatische baby’s.
Zo zijn er meer verhalen en anekdotes die de waarheid nogal eens geweld aan doen, maar ze spreken wel tot de verbeelding. Bijvoorbeeld de rijsttafel. Dit zou een typisch Nederlandse vinding zijn. Nederlanders in Indië wilde van alles wat proeven en lieten daarom talloze smakelijke hapjes aanrukken. Hierdoor kreeg langzamerhand ook de Hollandse keuken invloed op verschillende gerechtjes. Vandaar de Indische rijsttafel. Die culinaire beïnvloeding gaat zelfs zo ver dat de oer-Hollandse ‘macaroni’ met meerdere receptenvariaties is opgenomen in het kookboek.
Nog even voor de duidelijkheid: De Indonesische keuken is de authentieke keuken van Indonesië. De Indische keuken heeft zijn oorsprong in de koloniale periode waarbij de oorspronkelijke gerechten van Indië zijn aangepast aan de smaak van de Nederlandse kolonisten. Maar of je het nou Indisch of Indonesisch noemt, het zal de liefhebber worst zijn, of frikadel of babi.
Recepten uit de kombuis
Als je zelf Indisch wilt koken dan moet je zeker eens Selamat Makan ter hand nemen. Met 900 blauwe hap recepten uit de kombuis van de Koninklijke Marine kun je nog wel even voort. Alleen al de uitgebreide receptuur voor het maken van diverse soorten verse sambal is om bij te watertanden. Of te waterogen, wanneer het hele pittige sambal betreft. Sterk spul, maar onze marinemannen zijn er groot mee geworden.
Ga zelf aan de slag!
Benieuwd geworden naar ‘Selamat Makan’ van de Koninklijke Marine en wil je zelf ook lekker koken? Download Indonesisch kookboek ‘Selamat Makan’