‘Er was geweld aan alle kanten’

Het kabinet heeft besloten dat er onderzoek moet komen naar het Nederlandse geweldsgebruik tijdens de dekolonisatie van Nederlands-Indië. Het in 2017 gestarte onderzoek wordt uitgevoerd door het KITLV (Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde), het NIMH (Nederlands Instituut voor Militaire Historie) en het NIOD (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies). De officiële naam van het onderzoek is Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945–1950. Directe aanleiding voor het omvangrijke onderzoek vormden de rechtszaken van Indonesische slachtoffers tegen de Staat en een reeks publicaties, met als klap op de vuurpijl De brandende kampongs van generaal Spoor van Rémy Limpach. Daardoor laaide de discussie over geweldsexcessen en oorlogsmisdaden tijdens de dekolonisatieoorlog verder op.

Bij het onderzoek zijn in Nederland zo’n vijfentwintig onderzoekers betrokken. Daarnaast werken twaalf jonge historici in Indonesië aan een parallel onderzoeksproject over de regionale geschiedenis, met de Universitas Gadjah Mada in Yogyakarta als coördinatiepunt. Het onderzoek is mogelijk dankzij door de regering beschikbaar gestelde financiële middelen, maar het is een onafhankelijk onderzoek zonder regeringsbemoeienis.

Valk en Van Vree
In het uitgebreide artikel in Checkpoint 08 komt Gerrit Valk, voorzitter van het Veteraneninstituut, uitgebreid aan het woord. Hij is lid van de maatschappelijke klankbordgroep van het onderzoek. In deze klankbordgroep zitten vertegenwoordigers van diverse organisaties en instellingen op het  gebied van herdenking en herinnering. Ook wordt Frank van Vree, directeur van het NIOD, en verantwoordelijk voor de coördinatie en programmaleiding van het onderzoek, geïnterviewd.

Zie voor meer informatie de speciale website https://www.ind45-50.org.