De kunst van het verwerken: Innocent Warchild
Het Veteraneninstituut licht een reeks kunstwerken uit van de hand van veteranen. Achter alle kunstwerken, die zijn opgenomen zijn in de collectie van Stichting Veteranen Kunst, schuilt een verhaal dat het delen waard is.
Het vierde schilderij dat we uitlichten is ‘Innocent Warchild’ van Stef Fridael (1957).
Het verhaal achter het kunstwerk
Veel militairen op missie komen hem (zelden ‘haar’) op een zeker moment tegen. Het kind dat je met grote donkere ogen aankijkt en “mister, mister …” roept.
Elk kind is een mooi kind totdat het kind (toch) een wapen blijkt te hebben, totdat het kind het wapen ook blijkt te (kunnen) gebruiken. Voor heel veel van onze uitgezonden militairen is dat één van de meest aangrijpende confrontaties in het missiegebied (geweest).
Het feit dat Stef Fridael (1957) dit kind schildert met een wit, niet ingevuld wapen symboliseert de hoop dat het toch een mooi -en onschuldig- kind is.
Over de kunstenaar
Stef Fridael (1957) diende tot medio 2015 bij de Koninklijke Landmacht (GFPI) en werd zowel uitgezonden naar Kosovo (2001) als naar Afghanistan (2006-2007).
Naast mooie ervaringen maakte hij ook vreselijke dingen mee. In Afghanistan moest hij drie keer vechten voor zijn leven. “Tijdens de patrouilles kon je op het ene moment genieten van het landschap, terwijl je meteen daarna bij het binnenkomen van een dorp serieus werd beschoten. Als dat dan weer voorbij was, reed je door, door (weer) dat prachtige land. Dat zijn enorme contrasten en het zadelt een militair op met dilemma’s die hij wel moet verwerken.”
In het hele proces van terugkeren en verwerken speelde ook Stef’s talent voor tekenen een rol. Want, al was hij er jaren eerder mee gestopt omdat het botste met de militaire werkelijkheid, ineens was die drang om weer te gaan schilderen er weer volop. Zoals hij het zelf zegt: “Ik wilde weer kunst maken. Niet speciaal om te verwerken, maar als je dan naar inspiratie zoekt, naar iets wat je wilt zeggen, komen toch ook die beelden en ervaringen naar boven. Met name de eerste schilderijen, dat was echte harde verwerkingskunst, daarna ben ik weer ‘normaal’ werk gaan maken. Ik denk dat schilderen, tekenen een hele goede manier is van verwerking. Meer veteranen zouden dat moeten proberen, in plaats van alleen gesprekken voeren. Kunst kan verbinden en helpen iets te veranderen.”
Stef haalt zijn inspiratie nog steeds uit zijn missie-ervaringen, immers het omgaan met geweld en angst was soms een dagelijks terugkerend verschijnsel en is niet ‘zo maar’ vergeten. Maar ook de armoede en de contacten met de lokale bevolking inspireren hem. Het hier gepresenteerde werk combineert die beiden.
Kunst helpt
Sinds de Tweede Wereldoorlog en de strijd in en om Nederlands-Indië zijn Nederlandse militairen niet alleen ingezet om Nederland te verdedigen, maar ook om -vaak ver van huis- stabiliteit terug te brengen in ontwrichte samenlevingen. Waar na thuiskomst praten over ervaringen tijdens een inzet soms moeilijk is, blijkt schilderen, tekenen, beeldhouwen of anderszins creatief bezig zijn voor sommigen een betere of soms zelfs de enige manier om te verwerken wat zij gezien en/of meegemaakt hebben.